Trong thực tế, chúng ta không bắt buộc phải sử dụng 1 ngôn ngữ cụ thể để bắt đầu học lập trình. 1 vài phần mềm đặc biệt hoàn toàn cho phép các Tân binh nắm được các khái niệm cơ bản để viết các chương trình.

Thế nhưng, học 1 ngôn ngữ cùng lúc với việc học lập trình cho phép chúng ta có cái nhìn cụ thể và sống động hơn về lập trình tin học. Giáo trình này sẽ sử dụng JavaScript cho nhiệm vụ đó.

Trước hết, chúng ta cần biết JavaScript là 1 ngôn ngữ web. Nó được tạo ra năm 1995 bởi Brendan Eich, 1 lập trình viên của Netscape, và cũng là cha đẻ của trình duyệt phổ biến đầu tien này (tiền thân của Firefox).

! Không nên nhầm lẫn JavaScript với Java. Cú pháp của chúng khá giống nhau nhưng mục đích sử dụng và tư tưởng đằng sau 2 ngôn ngữ này lại khác nhau 1 trời 1 vực.

Ý tưởng ban đầu khi ngôn ngữ này được tạo ra là để giúp cho các trang web, trước đó chỉ bao gồm các nội dung tĩnh, trở nên linh động và tương tác cao hơn với người dùng.

Dần dần, các lập trình viên web càng quen với việc nâng cao tương tác cho trang web của họ bằng cách thêm vào các đoạn mã JavaScript. Vậy là đòi hỏi các trình duyệt cũng càng ngày càng phát triển để hiểu được ngôn ngữ này. Ngày nay, bất cứ trình duyệt hiện đại nào cũng tối thiểu bắt buộc phải thực thi được mã JavaScript.

Sự bùng nổ của thế giới mạng với sự ra đời của Web 2.0 với các trang web giàu nội dung và tương thích cao khiến JavaScript ngày càng thêm thông dụng. Những lập trình viên viết ra các trình duyệt web cố gắng để tối ưu hóa tốc độ thực thi mã JS khiến cho hiệu suất của ngôn ngữ này ngày càng cao. Sự phát triển này dẫn tới sự ra đời của nền tảng NodeJS vào năm 2009, cho phép chúng ta viết ra các ứng dụng web hiệu suất rất cao. Bên cạnh đó, thông qua MongoDB, JS cũng bắt đầu xâm nhập vào thế giới của cơ sở dữ liệu (những chương trình cho phép quản lý việc lưu trữ dữ liệu điện tử).

Cuối cùng, với sự xuất hiện của điện thoại thông minh và máy tính bảng với đủ các loại hệ điều hành khác nhau, thế giới lập trình đòi hỏi phải có những công cụ phát triển đa nền tảng để tránh những phiền phức rắc rối liên quan đến tương thích môi trường thực thi. Nhờ những công cụ này, chúng ta có thể viết ứng dụng 1 lần duy nhất mà vẫn chạy được trên tất cả các hệ điều hành. Và hầu như những công cụ này đều dựa trên JavaScript.

Tóm lại, ngày nay chúng ta có thể bắt gặp JS ở khắp mọi nơi. Hiểu biết về ngôn ngữ này cho phép chúng ta phát triển ứng dụng từ giao diện web (frontend) cho đến xử lý máy chủ (backend) và cả ứng dụng di động. Không tệ cho 1 ngôn ngữ đơn giản và dễ sử dụng nhỉ ?

JavaScript được chuẩn hóa năm 1997 dưới tên ECMAScript. Kể từ đó, ngôn ngữ này đã được cải tiến nhiều lần để loại bỏ 1 vài phiền phứ rối rắm xuất hiện từ hồi đầu và hỗ trợ thêm các tính năng mới.

Giáo trình này sẽ sử dụng phiên bản JavaScript ES5 ra mắt vào năm 2009.